Zoran Bogdanović 23 september 2020 – verschenen in nr. 39
Net wanneer Aida Sejdic (40) op 30 augustus in bed gaat liggen, hoort ze een geweerschot. Dan nog één. En nog twee. Ze tuurt door het raam de duisternis in, op de heuvelige periferie van het stadje Bihac, dicht bij de grens met Kroatië. Arme vos, denkt de scheikundeprofessor, ze hebben je eindelijk te pakken.
Toch is het doelwit van de schutters niet een vos, maar een groep vluchtelingen en migranten die onderdak vond in een vervallen huis. De daders zijn lokale dorpelingen. Het was de vierde nacht op rij dat de migranten werden uitgescholden, geslagen en beroofd, schrijft de lokale nieuwssite USKinfo.ba. Nu dus ook beschoten, maar niemand is geraakt.
‘People of Bosnia attacked people of Pakistan’, hoorde Sejdic van haar vriend Taha, een van de migranten die ze voorziet van voedsel, kleding en medicijnen. ‘Wie migranten helpt, doet dat in alle stilte’, zegt ze over de telefoon. ‘Uit vrees voor de migrantenhaters. Die merken dat ze wegkomen met geweld. Twee jaar geleden waren er geen fysieke aanvallen op migranten, nu lijkt het steeds normaler te worden.’
De anti-migrantenbeweging in Bihac wordt geleid door Sej Ramic, een basisschoolleraar en kandidaat in de burgemeestersverkiezingen. In zijn Facebook-groep ‘STOP de migranteninvasie’ zet hij lokale activisten als Sejdic weg als ‘landverraders’ en de ‘vijfde colonne’. Het schietincident gebeurde één dag na een door hem georganiseerd anti-migrantenprotest. Deportatie van migranten naar hun land van herkomst is dan ook de grootste pijler in zijn verkiezingscampagne, al is een burgemeester daar niet toe gemachtigd.
Rond Bihac dwalen nu zo’n 3500 migranten. Ze slapen in parken, op straat of in vervallen huizen. Ze willen oversteken naar EU-lidstaat Kroatië, maar de Kroatische politie blijft ondanks waarschuwingen van Brussel doorgaan met illegale pushbacks, waarbij migranten vaak afgeranseld en beroofd worden. Duizenden van hen zullen deze winter dus vast zitten in de Bosnische grensgemeenten, zonder fatsoenlijk onderdak.
De autoriteiten, migranten én de lokale bevolking vrezen de winter. Vorig jaar waren migranten verantwoordelijk voor 165 gevallen van diefstal en overvallen in de regio. Niets wijst erop dat deze winter anders zal zijn.
Reden voor de scheikundeprofessor Sejdic om zich aan te melden als kandidaat-gemeenteraadslid: ‘Reëel gezien kan de stad Bihac weinig betekenen voor migranten. Maar iedereen heeft wel een paar schoenen, een kledingstuk of een maal per dag om te geven. Doen we dat niet, dan vrees ik voor nog meer geweld.’